Jedni nie poddają tego wątpliwości, inni mówią iż mają ograniczoną niezawodność – cokolwiek, by nie powiedzieć wykrywacze kłamstw odkąd w ogóle się pojawiły w przestrzeni publicznej zawsze wzbudzają emocje. Również w Krakowie mamy do dyspozycji Instytut Badań Wariograficznych gdzie można się poddać takim testom – dlatego postanowiliśmy się ich wiarygodności przyjrzeć nieco bliżej.

Wiarygodność testów wariograficznych budzi spore dyskusje i kontrowersje, które są jednak zbyt obszerne, aby je omówić w tym krótkim artykule. Wystarczy powiedzieć, że nauka nie jest doskonała (inaczej nie potrzebowalibyśmy sądów i procesów). Nieodłączna nierzetelność w tego rodzaju testowaniu oznacza po prostu, że nie mogą być one jedynym dowodem uznającym, czy ktoś mówi prawdę czy kłamie. Tym samym wyniki testów z wykrywacza kłamstw nie powinny być w żaden sposób determinujące dla policji wierzącej w niewinność danej osoby. Z drugiej strony porażka często zwiększa podejrzenia i wnioski z winy badaczy….

W sieci widnieje ogromny zbiór artykułów i treści na temat niezawodności wariografów (zobacz tutaj: http://www.wariograf.com.pl ) i ich braku wiarygodności, które można znaleźć za pomocą prostego wyszukiwania Google. Zachęcamy do skorzystania z tego źródła.

Dlaczego więc testy wykrywacza kłamstw są nadal stosowane w prawie, jeśli wyniki nie są dopuszczalne?

Niezależnie od ich dopuszczalności, wykrywacze kłamstw nadal stanowią bardzo przydatne narzędzie dochodzeniowe dla policji. Kiedy podejrzany ma do czynienia z nieudanymi wynikami testów, często zaczyna sam przyznawać się do winy.

Policja może wykorzystać wyniki w kontekście podejrzanego w celu wywołania dobrowolnego przyznania się do winy, pod warunkiem, że poziom oszustwa nie jest taki, że będzie szokować społeczność. Po uzyskaniu zeznań policja ma uzasadnione i prawdopodobne podstawy do aresztowania danej osoby, jednak udany test nie powstrzyma policji przed wykorzystaniem dowodów, które już mają przeciwko tobie lub przed podjęciem kroków w celu uzyskania dalszych dowodów w celu uzasadnienia aresztowania.

Wniosek?

Krótko mówiąc, powody, dla których na ogół nie jest w interesie żadnej osoby wykonywanie testu wariograficznego, są następujące: nawet jeśli dana osoba „przejdzie” test wykrywacza kłamstw, wyniki te nie są dopuszczalne w sądzie, aby pokazać, że osoba mówi prawdę, odpowiedzi i pytania dostarczone w trakcie egzaminu mogą być dopuszczalne w sądzie w celu podważenia wiarygodności w ramach przesłuchania, jeśli osoba przedstawia spójne stwierdzenie w teście jak i w kontekście tego, jakie są ich zeznania w sądzie, niedopuszczalne jest wykazywanie tych konsekwencji. Mimo swych zalet wariografy wciąż nie są aż tak wiarygodne, jak ludzie i policja chcieliby wierzyć, ale z drugiej strony wykrywacz kłamstw może dostarczyć policji rozsądnych i prawdopodobnych podstaw do aresztowania tam, gdzie ich wcześniej brakowało.

Pamiętaj, że uzyskanie porady prawnej od prawnika specjalizującego się w dziedzinie prawa karnego jest podstawowym pierwszym krokiem we właściwym kierunku działania. Mogą zaistnieć pewne okoliczności, w których korzystne jest uczestnictwo w badaniu wariograficznym, ale bez rozmowy z prawnikiem nie ma możliwości poznania właściwego podejścia.